Bekkenfysiotherapie betreft de behandeling van niet alleen vrouwen, ook mannen en kinderen worden behandeld door de bekkenfysiotherapeut.

De bekkenbodem speelt een grote rol bij plassen, ontlasten en seksualiteit. De bekkenbodemspier bevindt zich aan de onderzijde van het bekken en vormt samen met de botten van het bekken de onderkant van de buikholte. Deze grote spier ondersteunt de buikorganen zoals prostaat, blaas en darmen. De bekkenbodemspier moet op de juiste momenten aanspannen en loslaten om het plassen, ontlasten en vrijen ongestoord te kunnen laten verlopen. De bekkenbodemspieren spelen ook een belangrijke rol bij stabiliseren van de lage rug en het bekken.

Als de bekkenbodem niet goed functioneert, kan dit leiden tot klachten zoals een tekort aan spierkracht, een onvoldoende bestuurbaarheid van de bekkenbodemspieren of een teveel aan spierspanning in de bekkenbodem.

Veelvoorkomende klachten

Omdat het functioneren van de bekkenbodemspieren van invloed is op het functioneren van blaas, endeldarm en ook op seksuele functies, kan een en ander leiden tot verschillende klachten:

• ongewild verlies van urine en/of ontlasting
• steeds terugkomende urineweginfecties
• niet te onderdrukken aandrang om te plassen en/of te ontlasten
• moeizaam kwijt kunnen van ontlasting
• verzakkingen van blaas, baarmoeder of darmen
• pijn in de onderbuik, rond de anus of de geslachtsdelen
• pijn bij gemeenschap, als de klachten samenhangen met de bekkenbodem
• bekkenpijn in de periode rond en na de zwangerschap en bevalling

De bekkenfysiotherapeutische behandeling

Bij de eerste behandeling zal de bekkenfysiotherapeut een uitgebreide intake doen; dit betekent dat samen met u uw situatie in kaart wordt gebracht. Er worden vragen gesteld over uw plas- en ontlastingspatroon, voedingspatroon, leefwijze, en algehele gezondheid. Uw pijnklachten worden zorgvuldig doorgesproken.
U krijgt uitleg over de bouw en functie van uw bekken, bekkenbodem en organen in het bekken. Dit alles in relatie tot uw klachten. Tevens zult u adviezen krijgen betreffende een gezond plas- en ontlastingsgedrag.

Tijdens de tweede afspraak wordt een lichamelijk onderzoek gedaan, dit betreft een onderzoek van uw rug en bekken en alle omliggende spieren. Dit wordt gevolgd door een specifiek bekkenbodemonderzoek waarbij uw bekkenbodem wordt onderzocht middels palpatie (voelen) . Zo kunnen we vaststellen hoe de spanning en coördinatie  in uw bekkenbodemspier is. Soms wordt gebruik gemaakt van E.M.G. apparatuur (biofeedback). De bekkenfysiotherapeut zal u dit uitleggen.

Samen met u wordt dan een behandelplan opgesteld, waarbij eventueel ook andere behandelmogelijkheden worden betrokken (manuele therapie, Dry Needling, triggerpoint behandeling).  De bekkenfysiotherapeut is gespecialiseerd in het behandelen van stuitklachten (NIMOC-methode) en kinderbekkenfysiotherapie. 

Specialisatie bekkenfysiotherapie

Een bekkenfysiotherapeut is een gespecialiseerd fysiotherapeut die na de opleiding voor fysiotherapie een aanvullende (master)opleiding voor bekkenfysiotherapie heeft gevolgd. Dat is een erkende opleiding van gemiddeld vier jaar.

Linda Ernste heeft de Masteropleiding bekkenfysiotherapie gevolgd aan de S.O.M.T. (Stichting Opleidingen Musculoskeletale Therapie) te Amersfoort.

Linda Ernste neemt vanuit haar praktijk deel aan de maandelijkse patiëntenbesprekingen in in het Slingelandziekenhuis. De bekkenfysiotherapeutische zorg wordt door deze multidisciplinaire overleggen goed gewaarborgd.

Verwijzing en vergoeding door uw zorgverzekeraar

Wij behandelen bekkenbodemklachten enkel na verwijzing door een huisarts of specialist. Wij raden u aan eerst naar uw arts te gaan.

De zorgverzekeraar vergoedt de behandeling als u een aanvullende verzekering heeft afgesloten voor fysiotherapie.
Indien er sprake is van urineverlies worden de behandelingen binnen de basisverzekering vergoed. Dit heeft wel invloed op uw verplicht eigen risico.

U bent door uw (huis)arts verwezen naar de fysiotherapeut voor de beoordeling/behandeling van uw klachten. Uw klachten lijken (mede) te worden veroorzaakt door het niet optimaal functioneren van uw bekkenbodemspieren. Tijdens de eerste bezoeken heeft de fysiotherapeut met u gesproken over uw klachten, u informatie gegeven over het ontstaan en de mogelijke gevolgen van uw klachten en een fysiotherapeutisch onderzoek gedaan.

Inwendig bekkenbodemonderzoek

Om meer informatie te krijgen kan het fysiotherapeutisch onderzoek worden uitgebreid met een inwendig bekkenbodemonderzoek. Bij dit onderzoek voelt de fysiotherapeut via de vagina en/of de anus naar de spieren van de bekkenbodem om een indruk te krijgen over het functioneren hiervan. Zo voelt de fysiotherapeut naar de kracht, het uithoudingsvermogen en de coördinatie van deze spiergroep. Ook kan een inwendig onderzoek soms nodig zijn om pijn goed te lokaliseren. Tijdens het onderzoek zal de fysiotherapeut u vragen de bekkenbodem te spannen en te ontspannen. Ook wordt u gevraagd te persen en te hoesten. De fysiotherapeut kijkt en voelt dan wat er gebeurt in de bekkenbodem. Het onderzoek dient geheel pijnloos te verlopen. Indien u toch pijn voelt of het mogelijk toch vervelend vindt, kunt u het onderzoek op elk moment laten stoppen. De fysiotherapeut vertelt u gedurende het hele onderzoek wat hij/zij doet. Na afloop van het onderzoek bespreekt de fysiotherapeut met u wat zijn/haar bevindingen zijn.

Biofeedbackonderzoek

Hierna kan de fysiotherapeut, in overleg met u, besluiten een biofeedbackonderzoek te doen. Bij dit onderzoek wordt een persoonsgebonden probe in de vagina of in de anus gebracht om de activiteit in uw bekkenbodemspieren te meten. Ook nu zal de fysiotherapeut u weer vragen aan te spannen, te ontspannen, te persen en te hoesten. Via een scherm wordt de activiteit van uw bekkenbodemspieren weergegeven. De waardes die u eveneens zelf op het scherm zult zien verschijnen zal de fysiotherapeut met u bespreken. Ook dit onderzoek dient pijnloos te verlopen en kan, indien u dat wilt, op elk moment worden afgebroken. Na afloop van het onderzoek bespreekt de fysiotherapeut met u wat zijn/haar bevindingen zijn.

Deze nauwkeurige beoordeling van uw bekkenbodemspieren stelt de fysiotherapeut in staat een zo effectief mogelijk behandelplan op te stellen dat specifiek op u is afgestemd. Dit wil overigens niet wil zeggen dat er zonder inwendig onderzoek niet behandeld kan worden.

Uiteraard zal de behandelend bekkenfysiotherapeut het een en ander voor aanvang van het onderzoek met u bespreken.

Hier onder worden een aantal klachten c.q. aandoeningen beschreven waarmee het goed is om naar de arts, c.q. uroloog, gynaecoloog, maag-darm-leverspecialist, te gaan. Wellicht wordt u verwezen voor gespecialiseerde bekkenfysiotherapie.

Inspanningsincontinentie (stressincontinentie)

Deze vorm van urineverlies komt voor bij drukverhogende momenten zoals hoesten en niezen, tillen, sporten of springen. U verliest dan urine zonder dat u aandrang voelt. Dit kan o.a. worden veroorzaakt door beschadiging van de bekkenbodemspier t.g.v. een bevalling maar ook door bijvoorbeeld het zwakker worden van de bekkenbodem t.g.v. menopauze.

Overactieve blaas

Een overactieve blaas is een blaas waar u geen controle meer over heeft. De blaas trekt vaak ongecontroleerd samen, waardoor u plotselinge drang ervaart en u bent de controle over uw blaas kwijt. Dit uit zich door het niet meer kunnen ophouden van uw plas bij aandrang, heel vaak moeten plassen en/of vaak een sterke aandrang voelen om te plassen.

Pijn bij het plassen

Vaak is een blaasontsteking de oorzaak, maar ook door andere afwijkingen in en om de blaas kan plassen pijnlijk zijn. Uw arts kan onderzoeken waardoor deze klachten worden veroorzaakt. Indien deze klachten terug te voeren zijn op spierniveau kan uw arts u verwijzen naar de gespecialiseerde bekkenfysiotherapeut.

Vaginale verzakkingen

Bij een verzakking kan de blaas, het rectum (het uiteinde van de dikke darm) of de baarmoeder via de schede naar buiten zakken, Door een verzakking kunt u een zwaar gevoel of een balgevoel in de schede hebben. Ook klagen vrouwen vaak over een zeurderig gevoel in de onderbuik dat uitstraalt naar de rug. Bij een blaasverzakking kan het moeilijk zijn de urine op te houden. Bij een grote verzakking van de blaas is het juist soms moeilijk om uit te plassen. Bij een verzakking van de darm kunt u vaak moeilijk de ontlasting kwijtraken, ook al voelt u aandrang. Ook het gevoel dat er na het ontlasten nog iets achterblijft is niet ongebruikelijk.

Pijn bij het vrijen

Pijn bij het vrijen komt vaak voor. Het kan gaan om pijn bij de ingang van de schede maar ook dieper in de buik. Een zwakke bekkenbodem kan ook een verminder gevoel geven bij vrijen of men komt moeilijker tot een orgasme. Ook kan men last hebben van urineverlies tijdens het vrijen of bij een orgasme. Het komt voor dat vrouwen onwillekeurig de spieren van de bekkenbodem aanspannen bij het vrijen of als ze aangeraakt worden in het bekkenbodemgebied. Als er sprake is van een verzakking is de gemeenschap soms ook moeilijker of pijnlijker.

Bekkenfysiotherapie

De bovenstaande klachten kunnen mede behandeld worden met bekkenfysiotherapie. Afhankelijk van de diagnose die door uw arts is gesteld, zal de bekkenfysiotherapeut, na een intakegesprek en onderzoek, samen met u een behandelplan opstellen.

   Download folder bekkenfysiotherapie

Plasklachten

De bekkenbodem speelt een grote rol bij plassen, ontlasten en seksualiteit. De bekkenbodemspier bevindt zich aan de onderzijde van het bekken en vormt samen met de botten van het bekken de onderkant van de buikholte. Deze grote spier ondersteunt de buikorganen zoals prostaat, blaas en darmen. Door de bekkenbodem loopt de plasbuis en de anus. De bekkenbodemspier moet op de juiste momenten aanspannen en loslaten om het plassen, ontlasten en vrijen ongestoord te kunnen laten verlopen. De bekkenbodemspieren spelen ook een belangrijke rol bij het stabiliseren van de lage rug en het bekken.

In dit ingewikkelde proces kan makkelijk iets fout gaan met klachten in dit gebied tot gevolg, zoals:

• urineverlies na prostaatoperatie
• spontaan urineverlies
• nadruppelen na het plassen
• moeizaam uitplassen
• vaak moeten plassen
• trage straal of gefaseerd plassen

Oorzaken

Vaak zijn de (pijn)klachten te herleiden tot een langdurig bestaande te hoge spanning (afweerspanning) in de bekkenbodemspier. Dit kan ontstaan door bijvoorbeeld lang bestaande spanningen of het lang uitstellen van het plassen.

Klachten kunnen ook ontstaan door een te lage spanning, dus een te slappe bekkenbodemspier. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door zwaar tillen, een operatie of langdurige obstipatie.

Veel mannen weten nauwelijks dat ze een bekkenbodemspier hebben. Het is zinvol te leren waar de bekkenbodemspier zich bevindt en is het belangrijk deze spier te leren aan- en vooral ontspannen!  De bekkenfysiotherapeut kan u helpen van de vaak hardnekkige klachten af te komen. Hij of zij werkt nauw samen met de manueel therapeut en de triggerpoint/dry needlingtherapeut. Zo kunnen uw klachten vanuit meerdere invalshoeken worden behandeld.

De bekkenfysiotherapeutische behandeling

Bij de eerste behandeling zal de bekkenfysiotherapeut een uitgebreide intake doen. Dit betekent dat samen met u uw situatie in kaart wordt gebracht. Er worden vragen gesteld over uw plas- en ontlastingspatroon, voedingspatroon, leefwijze, en algehele gezondheid. Uw klachten worden zorgvuldig doorgesproken.

U krijgt uitleg over de bouw en functie van uw bekken, bekkenbodem en organen in het bekken. Dit alles in relatie tot uw klachten. Tevens zult u adviezen krijgen betreffende een gezond plas- en ontlastingsgedrag.

Tijdens de tweede afspraak wordt een lichamelijk onderzoek gedaan, dit betreft een onderzoek van uw rug en bekken en alle omliggende spieren. Dit wordt gevolgd door een specifiek bekkenbodemonderzoek waarbij uw bekkenbodem wordt onderzocht middels palpatie (voelen). Soms wordt gebruik gemaakt van E.M.G. apparatuur (biofeedback). Indien nodig zal de bekkenfysiotherapeut u dit uitleggen.

Samen met u wordt dan een behandelplan opgesteld, waarbij mogelijk ook andere therapeuten worden betrokken (manueel therapeut, Dry Needling, triggerpointbehandeling).

De bekkenbodem speelt een grote rol bij plassen, ontlasten en seksualiteit. De bekkenbodemspier bevindt zich aan de onderzijde van het bekken en vormt samen met de botten van het bekken de onderkant van de buikholte. Deze grote spier ondersteunt de buikorganen zoals prostaat, blaas en darmen. Door de bekkenbodem loopt de plasbuis en de anus. De bekkenbodemspier moet op de juiste momenten aanspannen en loslaten om het plassen, ontlasten en vrijen ongestoord te kunnen laten verlopen. De bekkenbodemspieren spelen ook een belangrijke rol bij het stabiliseren van de lage rug en het bekken.

In dit ingewikkelde proces kan makkelijk iets fout gaan met klachten in dit gebied tot gevolg, zoals:

• irritatie van de prostaat en blaas
• pijn achter het scrotum
• pijn, schrijnend gevoel in de penis

Oorzaken

Vaak zijn de (pijn)klachten te herleiden tot een langdurig bestaande te hoge spanning (afweerspanning) in de bekkenbodemspier,. Dit kan ontstaan door bijvoorbeeld lang bestaande spanningen of het lang uitstellen van het plassen.

Klachten kunnen ook ontstaan door een te lage spanning, dus een te slappe bekkenbodemspier. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door zwaar tillen, een operatie of langdurige obstipatie.

Veel mannen weten nauwelijks dat ze een bekkenbodemspier hebben. Het is zinvol te leren waar de bekkenbodemspier zich bevindt en is het belangrijk deze spier te leren aan- en vooral ontspannen!  De bekkenfysiotherapeut kan u helpen van de vaak hardnekkige klachten af te komen. Hij of zij werkt nauw samen met de manueel therapeut en de triggerpoint/dry needlingtherapeut. Zo kunnen uw klachten vanuit meerdere invalshoeken worden behandeld.

De bekkenfysiotherapeutische behandeling

Bij de eerste behandeling zal de bekkenfysiotherapeut een uitgebreide intake doen. Dit betekent dat samen met u uw situatie in kaart wordt gebracht. Er worden vragen gesteld over uw plas- en ontlastingspatroon, voedingspatroon, leefwijze, en algehele gezondheid. Uw klachten worden zorgvuldig doorgesproken.

U krijgt uitleg over de bouw en functie van uw bekken, bekkenbodem en organen in het bekken. Dit alles in relatie tot uw klachten. Tevens zult u adviezen krijgen betreffende een gezond plas- en ontlastingsgedrag.

Tijdens de tweede afspraak wordt een lichamelijk onderzoek gedaan, dit betreft een onderzoek van uw rug en bekken en alle omliggende spieren. Dit wordt gevolgd door een specifiek bekkenbodemonderzoek waarbij uw bekkenbodem wordt onderzocht middels palpatie (voelen). Soms wordt gebruik gemaakt van E.M.G. apparatuur (biofeedback). Indien nodig zal de bekkenfysiotherapeut u dit uitleggen.

Samen met u wordt dan een behandelplan opgesteld, waarbij mogelijk ook andere therapeuten worden betrokken (manueel therapeut, Dry Needling, triggerpointbehandeling).

Download de folder Bekkenbodem problemen bij de man.

De bekkenbodem speelt een grote rol bij plassen, ontlasten en seksualiteit. De bekkenbodemspier bevindt zich aan de onderzijde van het bekken en vormt samen met de botten van het bekken de onderkant van de buikholte. Deze grote spier ondersteunt de buikorganen zoals prostaat, blaas en darmen. Door de bekkenbodem loopt de plasbuis en de anus. De bekkenbodemspier moet op de juiste momenten aanspannen en loslaten om het plassen, ontlasten en vrijen ongestoord te kunnen laten verlopen. De bekkenbodemspieren spelen ook een belangrijke rol bij het stabiliseren van de lage rug en het bekken.

In dit ingewikkelde proces kan makkelijk iets fout gaan met klachten in dit gebied tot gevolg.

Oorzaken

Vaak zijn de (pijn)klachten te herleiden tot een langdurig bestaande te hoge spanning (afweerspanning) in de bekkenbodemspier,. Dit kan ontstaan door bijvoorbeeld lang bestaande spanningen of het lang uitstellen van het plassen.

Klachten kunnen ook ontstaan door een te lage spanning, dus een te slappe bekkenbodemspier. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door zwaar tillen, een operatie of langdurige obstipatie.

Veel mannen weten nauwelijks dat ze een bekkenbodemspier hebben. Het is zinvol te leren waar de bekkenbodemspier zich bevindt en is het belangrijk deze spier te leren aan- en vooral ontspannen!  De bekkenfysiotherapeut kan u helpen van de vaak hardnekkige klachten af te komen. Hij of zij werkt nauw samen met de manueel therapeut en de triggerpoint/dry needlingtherapeut. Zo kunnen uw klachten vanuit meerdere invalshoeken worden behandeld.

De bekkenfysiotherapeutische behandeling

Bij de eerste behandeling zal de bekkenfysiotherapeut een uitgebreide intake doen. Dit betekent dat samen met u uw situatie in kaart wordt gebracht. Er worden vragen gesteld over uw plas- en ontlastingspatroon, voedingspatroon, leefwijze, en algehele gezondheid. Uw klachten worden zorgvuldig doorgesproken.

U krijgt uitleg over de bouw en functie van uw bekken, bekkenbodem en organen in het bekken. Dit alles in relatie tot uw klachten. Tevens zult u adviezen krijgen betreffende een gezond plas- en ontlastingsgedrag.

Tijdens de tweede afspraak wordt een lichamelijk onderzoek gedaan, dit betreft een onderzoek van uw rug en bekken en alle omliggende spieren. Dit wordt gevolgd door een specifiek bekkenbodemonderzoek waarbij uw bekkenbodem wordt onderzocht middels palpatie (voelen). Soms wordt gebruik gemaakt van E.M.G. apparatuur (biofeedback). Indien nodig zal de bekkenfysiotherapeut u dit uitleggen.

Samen met u wordt dan een behandelplan opgesteld, waarbij mogelijk ook andere therapeuten worden betrokken (manueel therapeut, Dry Needling, triggerpointbehandeling).

Heeft uw kind last van plasklachten of problemen met de ontlasting? De bekkenfysiotherapeut kan helpen deze veel voorkomende klachten bij kinderen te verhelpen.

Plasklachten

Kinderen kunnen klachten hebben op het gebied van ongewild urineverlies, vaak moeten plassen en herhaald doormaken van urineweginfecties. Ook kan het zijn dat kinderen het plassen lang uitstellen, door aandrang te negeren of de aandrang voor plassen niet voelen.

Ontlastingsproblemen

Tevens kunnen kinderen last hebben van obstipatie (moeilijke en harde stoelgang) en ontlastingsverlies in de broek.

Samen met u en uw kind wordt aan de hand van vragenlijsten een inventarisatie van de klachten gemaakt. Samen met u als verzorgers, met het kind als middelpunt, wordt een behandelplan opgesteld. Dit zal onder andere bestaan uit adem- en ontspanningsoefeningen, voorlichting en advies over toiletgedrag en het weer goed leren voelen van de bekkenbodem en het weer leren controleren daarvan.

De kinder- bekkenfysiotherapeut is gewend multidisciplinair te werken, en zal zo nodig overleggen met verwijzers zoals huisartsen, kinderartsen, urologen, kinderpsychologen en orthopedagogen.

Binnen onze praktijk woorden kinderen alleen behandeld op verwijzing van huisarts, kinderarts, maag-darmleverspecialist, uroloog en chirurg. Een verwijzing is altijd noodzakelijk, dit uit oogpunt van zorgvuldigheid en om te kunnen komen tot een zo goed mogelijk behandelresultaat.

Veel vrouwen hebben tijdens hun zwangerschap last van klachten van en rond het bekken.

Tijdens de zwangerschap verweken de banden van het bekken, waardoor het bekken minder stevig, minder ‘stabiel’ wordt. Deze verweking is noodzakelijk omdat de baby tijdens de geboorte de bekkenring moet passeren. Deze verweking is een natuurlijk verschijnsel dat bij elke zwangere optreedt. Soms echter veroorzaakt deze verweking klachten.

Hierdoor kunnen in de zwangerschap en na de bevalling klachten in de lage rug, rondom het bekken en uitstralende pijn in een of beide benen ontstaan. Deze klachten staan onder invloed van bewegen en belasting. Vaak verdwijnen deze klachten na de bevalling, soms blijven klachten langdurig bestaan. Klachten kunnen variëren van continu pijnklachten tot alleen vlak voor en tijdens de menstruatie. Andere namen voor deze klachten zijn peripartum bekkenpijnsyndroom, bekkeninstabiliteit of symfysiolyse.

Er bestaat ook een traumatische of mechanische vorm van bekkenpijn: deze wordt veroorzaakt door een ongeval of trauma, zoals vallen met de fiets, van de trap vallen, een zware bevalling of een sportletsel, zoals sliding bij voetbal.

Wat kan de bekkenfysiotherapeut voor u betekenen?

De gespecialiseerde bekkenfysiotherapeut kan u tijdens de zwangerschap begeleiden. Begeleiding bestaat uit het geven van adviezen ten aanzien van dagelijks leven; onder andere adviezen betreffende een goede manier van zitten en bewegen. Ook worden tiltechnieken aangeleerd.

Daarnaast zal een specifiek oefenprogramma worden opgebouwd waarbij het goed leren stabiliseren van lage rug en bekken tijdens activiteiten centraal staat.

Indien u na de bevalling nog klachten heeft zal de behandeling wordt voortgezet. Dit betekent dat tijdens de kraamperiode, indien nodig, al gestart wordt met lichte oefeningen.

De bekkenfysiotherapeut werkt nauw samen met de manueel therapeuten binnen de praktijk. Bestaat het vermoeden dat de gewrichten in het bekken ten opzichte van elkaar niet goed bewegen, dan zal een consult bij de manueel therapeut worden afgesproken.

Zie hiervoor ook de informatie betreffende manuele therapie op deze site.